YKS Sürecinde Sağlık: Imposter (Sahtekar) Sendromu Nedir, Nasıl Başa Çıkılır?

Imposter sendorumunu herkes hayatında en az bir kez deneyimlemiştir. Öğrencilerden, iş hayatına atılmış kişilere kadar herkes deneyimleyebilir. Peki nedir bu Imposter sendromu? Bunu deneyimleyen bir öğrenci sınav sürecini iyileştirmek için neler yapabilir? 

Imposter Sendromu Nedir?

Imposter (sahtekar) sendromu yüksek başarı gösteren bireyler arasında yaygın bir duygusal durumdur. Bir hastalık olarak tanımlanmaz. Kişi sürekli kendi başarısını sorgular, bu başarının kendi eseri olmadığını ve içsel olarak yeterli olmadığını düşünür. Bir öğrencinin bu düşüncelere kapılması ise motivasyonunun düşmesine dolayısıyla ders çalışma isteğinin azalmasına hatta belki de sınav sürecini yarıda  bırakmasına sebep olabilmektedir. 

Imposter Sendromu ve Öğrenciler

Bir araştırma, Imposter sendromu yaşayan öğrencilerin sınava hazırlanma süreci boyunca kendilerini daha fazla stres altında hissettiğini ve daha düşük özgüvene sahip olduklarını tespit etmiştir. Bu öğrenciler, sınava hazırlık aşamasında her ne kadar başarılı olursalar olsunlar başarısız olma korkusuyla mücadele edebilir ve sürekli olarak kendi becerilerini sorgulayabilirler. Bu durum, çalışma motivasyonunu düşürebilir ve sonuç olarak da sınava olan odaklanmayı zorlaştırabilir.

Bir başka araştırma ise, Imposter sendromu yaşayan öğrencilerin sınavdaki başarıları ve akademik performansı üzerinde olumsuz etkileri olabileceğini göstermiştir. Bu öğrenciler, sürekli olarak başarısızlık korkusu ve diğerlerinden daha az yetenekli olduklarına dair yanıltıcı düşünce ve inançlarla mücadele ederler. Bu inançlar, sebepsiz yere özgüven eksikliği ve motivasyon düşüklüğüne yol açarak sınav performansını negatif yönde etkileyebilir.

YKS Sürecinde Imposter Sendromu ile Başa Çıkma

YKS'de mental sağlığın önemi kaçınılmazdır. Olabildiğince iyi düşüncelerle zihnimizi doldurmamız gerekmektedir. Stres seviyelerimizi düşük tutmamızda fayda vardır ama unutulmamalıdır ki biraz da strese ihtiyacımız vardır. Bu düşük seviyedeki stres soruları doğru cevaplama olasılığımızı arttırır. Yaşayacağımız Imposter sendromu ise fazladan stres yapmamıza, kendimizi diğerleriyle karşılaştırmamıza ve motivasyonumuzu düşürmemize sebep olur. 

Imposter Sendromu ile Mücadele İpuçları:

• Başarılarınıza sahip çıkın ve başarılarınızı takdir edin: Böylece özgüveniniz ve beraberinde deneyimlediğimiz akademik başarı düzeyinde tatmin hissi artacaktır.

• Kusurlu olmanın doğal olduğunu kabul edin: Mükemmeliyetçi bir yapıya sahip olmak planlama ve benzeri bazı kısımlarda iyi yönde etkilere sahip olsa da kişinin kendisine zarar vermeye başladığında artık olumsuz etkileri ortaya çıkmaktadır. Bunlardan biri de elde ettiği başarıdan tatmin olmamaktır ve bu Imposter sendromuna sebep olabilir.
  -Kusurlu olmanın doğal olduğunu kabul etmek mükemmelliyetçi beklentilerden uzaklaşmanıza ve daha sağlıklı bir mindset geliştirmenize yardımcı olabilir. 

• Kendinizi başkalarıyla karşılaştırmaktan kaçının: Bu tarz bir karşılaştırmaya girmek Imposter sendromunu güçlendirebilir. Bu sebeple kendinize odaklanmanız yapabileceğiniz en mantıklı şeydir. Çünkü elde edeceğiniz başarı ve geçireceğiniz süreç size özeldir, başkalarıyla kendinizi soktuğunuz bir karşılaştırma size olumsuz duygular yaşatıyorsa bunun size bir faydası olmayacaktır. 

• Hedef belirleyin ve buna yönelik bir plan yapın: Bu hedef istediğiniz üniversite ve bölüm sıralama vb. bir şey olabilir. Bu hedefinize yoğunlaşmak çalışma şevkinizi arttırarak Imposter sendromu ile mücadelenizi kolaylaştıracaktır.

• Olumlu olun: Olumlu düşüncenin bir zararı olmaz. Olumsuz düşünce ise motivasyonunuzu düşürmenize sebep olur. 

Yardım Almaktan Çekinmeyin!

Psikoloji alanında uzmanlaşmış birinden, sizinle aynı süreci deneyimlemiş birinden, bir akademik koçtan veya bir öğretmenden yardım almaktan çekinmeyin. Özellikle sizin geçtiğiniz yollardan geçmiş öğrenciler size yardım etmek için can atmaktadırlar. Bu konu hakkında birisiyle kısa bir sohbet bile üzerinizden yük alıp yol haritanızı daha net çizmenize yardımcı olacaktır. 

Sonuç olarak Imposter sendromu deneyimlenebilirsiniz. Bunu aşabilmeniz ve daha iyi anlayabilmeniz için sizinla bu yazıyı paylaşmak istedik. Sınav sürecinizde kendinize güvenmeyi, sadece kendi sürecinize ve ihtiyaç duyduğunuzda yardım almayı asla unutmayın.
Başarılar!